De meest gestelde vragen over de warmtepomp

Ik krijg als energieadviseur vaak vragen over warmtepompen. Omdat een warmtepomp een vervanger kan zijn voor de cv-ketel, houdt dit inwoners erg bezig. Hieronder geef ik antwoord op de meest gestelde vragen. 

Heb je vloerverwarming nodig om je huis te verwarmen met een warmtepomp?

Het antwoord daarop is nee. Vloerverwarming kan er wel voor zorgen dat de warmtepomp efficiënter werkt. Dat wil zeggen dat de warmtepomp minder stroom verbruikt om je woning te verwarmen. Maar ook dat verhaal heeft extra uitleg nodig. Heb je op de begane grond vloerverwarming en op de eerste en/of tweede etage ‘normale’ plaatradiatoren. En worden deze gebruikt? Dan is er voor het verwarmen van de eerste en/of tweede etage alsnog warmer water nodig dan dat de vloerverwarming nodig heeft. De zwakste schakel bepaalt dan welke temperatuur de warmtepomp moet maken om het huis te verwarmen. Dit bepaalt ook de gemiddelde efficiëntie van de warmtepomp. 

Kan een warmtepomp ook gecombineerd worden met uitsluitend standaard plaatradiatoren? 

Stel je gebruikt standaard plaatradiatoren en jouw woning wordt op de koudste dagen van het jaar alleen warm met 70 graden verwarmingswater. Dan zal een all-electric warmtepomp dat ook moeten kunnen aanleveren. Veel warmtepompen kunnen echter maar tot 50 á 55 graden verwarmen. Je zult dus moeten kiezen voor een warmtepomp met een hoger vermogen. Deze warmtepompen zijn beschikbaar, maar zijn duurder en werken minder zuinig. Maar het is wel gewoon mogelijk jouw woning warm te krijgen met een warmtepomp en standaard plaatradiatoren. Ook als de isolatie van de woning matig tot slecht is. Als de efficiëntie afneemt en de aanschafprijs is hoger, kan het zijn dat verwarmen met een warmtepomp geen financieel voordeel meer oplevert t.o.v. verwarmen met gas. Sommige mensen vinden dat belangrijk, terwijl andere mensen een warmtepomp aanschaffen, zodat ze het klimaat minder belasten. 

Wanneer levert het financieel voordeel op om met een warmtepomp te verwarmen? 

Als een warmtepomp minder heet water hoeft te maken om het huis te verwarmen neemt de efficiëntie van de warmtepomp toe. Dit kan op twee manieren bereikt worden. Door de isolatie te verbeteren en/of de manier waarop de warmte in huis wordt afgegeven te verbeteren. Dit kan met vloerverwarming en/of met lage temperatuur convectoren. Ook het gebruik van ventilatoren onder convectoren of radiatoren verbetert de warmteafgifte, waardoor de warmtepomp minder hard hoeft te werken. Met een verbeterde isolatie verliest de woning minder warmte. Er hoeft dus ook minder warmte ‘bij’. Hierdoor kan de warmtepomp rustiger en op een lagere temperatuur de woning warm houden. De meest ideale situatie is dus een zeer goed geïsoleerde woning met uitsluitend vloerverwarming en/of convectoren. Echter is dit niet in elk huis gewenst of mogelijk. 

Het kiezen van de juiste warmtepomp en welke aanpassingen in een woning gedaan kunnen worden is dus vrijwel altijd zorgvuldig maatwerk. Geen haastklus. Maar er is voor elke woning technisch gezien een oplossing mogelijk. Of dat financieel haalbaar of gewenst is, is een andere zaak. 

Zonnepanelen 

Een warmtepomp draait volledig op stroom. Het is dan ook voordelig als je zonnepanelen hebt die stroom aan de warmtepomp leveren. Al helemaal nu de salderingsregeling nog geldt. In deze regeling wordt opgewekte stroom in de zomer teruggeleverd aan de energiemaatschappij. Zodra de zonnepanelen niet of nauwelijks stroom opwekken (zoals in de winter) levert de energiemaatschappij je deze stroom weer terug. Dit is heel voordelig als je een warmtepomp hebt.  In 2024 mag er nog voor 100% gesaldeerd worden. Vanaf 2025 tot en met 2026 komt er een mogelijke afbouw van de  salderingsregeling naar 64%. Er zijn plannen dit in stapjes af te bouwen. Maar niks is zeker rond dit onderwerp. 

Maakt het dan nog uit of je een hybride warmtepomp aanschaft of een all-electric warmtepomp? 

Met een all-electric warmtepomp kan je van het gas af. Dit bespaart circa 250 euro per jaar aan vastrecht. De all-electric warmtepomp verwarmt het huis én zorgt voor het warme tapwater. Voor deze optie dient jouw huis tenminste matig geïsoleerd te zijn. Maar een betere isolatie heeft indien mogelijk meestal de voorkeur. Dit systeem heeft een hogere aanschafprijs. Als de all-electric warmtepomp efficiënt kan werken dan valt er ook nog geld te besparen t.o.v. het gebruik van een gasketel. 

Een hybride warmtepomp zorgt alleen voor de verwarming van het huis. Het tapwater gaat nog via de gasketel en je kunt dus niet van het gas af. De hybride warmtepomp heeft een lagere aanschafprijs dan een all-electric warmtepomp. Wanneer het buiten erg koud is of jouw woning warmt niet snel genoeg op, dan schakelt de gasketel bij of neemt het volledig over. Dit hangt af van het merk en type warmtepomp en de instellingen. De hybride warmtepomp kan ook gecombineerd worden met standaard plaatradiatoren. Dit is niet ideaal voor de efficiëntie, maar het is wel mogelijk. Wil je het systeem meer efficiënt maken? Dan kom je weer uit bij het verbeteren van de isolatie en/of het afgiftesysteem. Het afgiftesysteem omvat: vloerverwarming, radiatoren of convectoren. Er bestaat ook nog zoiets als wand- en plafondverwarming en heteluchtverwarming, maar dat komt minder vaak voor. 

Door: Mark Smit